اروپایی‌ها چطور در مواجهه با معضل کم‌آبی الگو های مصرفشان را تغییر میدهند
جهان با بحران کم‌آبی روبه‌روست. احتمالاً این جمله را در سال‌های اخیر زیاد شنیده‌اید. با وجود اینکه ۷۰درصد کره‌زمین از آب پوشیده شده اما تنها سه درصد از این آب‌ها قابل آشامیدن است و این موضوع رقابت برای تأمین آب جمعیت بیش از هفت میلیاردی جهان را بیشتر میکند.
در سال‌های اخیر به دلیل مصرف بی‌رویه منابع آب و همچنین تغییرات اقلیمی، شهرها و کشورهای مختلف با مشکل کمبود آب آشامیدنی مواجه شده‌اند که ایران هم از این پدیده مستثنا نیست. متاسفانه معضل کم‌آبی از مرحله هشدار گذشته و بسیاری از شهرها و کشورهای جهان، همین حالا که این گزارش را می‌خوانید با خطر جدی تأمین آب آشامیدنی برای شهروندانشان روبه‌رو هستند.
کنترل کم آبی نیازمند تغییر سبک زندگی و به تبع آن فرهنگسازی در تمام سطوح جامعه و همچنین ابزارآلات جدید است. این موضوع چند سالی است در کشورهای مختلف اورپایی، آمریکایی و حتی کشورهای دور و اطراف ایران رواج پیدا کرده است.
به عنوان مثال در کشور انگلیس به‌دلیل کمبود آب، برای استحمام شهروندانشان محدودیت زمانی گذاشته‌اند و با فرهنگسازی این موضوع جا انداخته می‌شود که برای هر دفعه حمام رفتن کمتر از پنج دقیقه زمان کافی است. یا در کشور بلژیک، آبیاری چمن‌ها ممنوع شده است و این کار به ماموران اداره شهرداری هر شهر سپرده شده که بلا آب غیر لوله‌کشی این کار را برای مردم انجام میدهند. همچنین در همین کشور، شست‌وشوی اتومبیل با آب لوله‌کشی ممنوع اعلام شده است.
خشکسالی نسخه اروپایی
قاره اروپا اگر چه به قاره سبز معروف است اما کم آبی جهان این قاره را نیز احاطه کرده است. به‌دلیل گسترش صنایع و افزایش جمعیت، این قاره با معضل زیست‌محیطی آلودگی آب مواجه شده است. به‌طوری‌که طبق آخرین تحقیقات، آب آشامیدنی در اروپا دارای دوز خطرناک کلر است و همچنین ظاهر غیر‌شفاف و بوی نامناسبی دارد.
محققان می‌گویند آلوده‌ترین منبع آب شیرین اروپا رودخانه راین است که از سوییس سرچشمه می‌گیرد و با عبور از کشورهای فرانسه، آلمان و هلند به دریای شمال می‌ریزد. منابع آلودگی این رودخانه از فاضلاب کارخانه‌های صنعتی، پساب آلوده به سموم کشاورزی، فاضلاب خانگی و مواد شوینده است. با توجه به شرایط مناسب رشد جمعیت در اکثر کشورهای اروپایی بنابراین در چند سال آینده معضل آلودگی آب در قاره سبز دو چندان می‌شود.
اکنون سیاست‌گذاری برای کنترل بحران آب در اروپا با جدیت بیشتری دنبال می‌شود و کشورهای پیشرفته مثل آلمان، هلند و بلژیک با شعار«کاهش استفاده از منابع طبیعی و حفظ و نگهداری آن برای آیندگان و محیط‌زیست» مدیریت آب را با جدیت دنبال می‌کنند.
شعار کاهش استفاده از منابع طبیعی که در اکثر کشورهای اروپایی دنبال می‌شود. بازیافت حداکثری منابع آب موجود و حداقل برداشت از منابع زیرزمینی و جلوگیری از حفر چاه‌های عمیق غیر مجاز و حتی بستن چاه‌های مجاز است از جمله اقداماتی است که در این قاره سبز برای حفظ منابع آبی انجام شده است.
کشورهای عضو اتحادیه اروپا در سال 2003 میلادی با بحران خشکسالی مواجه شدند و عرضه منابع آبی در این منطقه تنزل پیدا کرد. اتحادیه اروپا در نتیجه این بحران کم‌آبی ۸.۷ میلیارد یورو ضرر کرد که برابر با ۱۱.۴ میلیارد دلار آمریکا بود. در نتیجه این کم‌آبی باعث شد حجم تولید بسیاری از محصولات کاهش یابد.
بیشترین آسیب در این دوران به کشورهای اسپانیا، ایتالیا، آلمان و یونان وارد شد و هزینه‌ای برابر بین صدها میلیون تا پنج میلیارد دلار به اقتصاد این کشورها تحمیل کرد. این هزینه‌ها برای اقتصاد دو کشور اسپانیا و یونان بیشتر از دیگر کشورها بود زیرا این کشورها دارای اقتصادی کشاورزی‌محور بودند. این بحران کم‌آبی سبب شد تا حتی ورشکستگی دولتی در اقتصاد این کشورها ایجاد شود
امریکا با بحران کم ابی چه میکند؟
کشورهای دنیا راه‌حل‌های متفاوتی را علیه معضل کم آبی پیدا کرده و انجام میدهند، بحران کم آبی در ایالت کالیفرنیای آمریکا تا جایی پیش رفته که افرادی با عنوان «پلیس آب» به درب منازل شهروندان کالیفرنیایی مراجعه کرده و آنها را از خطرات کمبود آب، مصرف صحیح آب و راه‌حل‌هایی علیه هدر رفتن آب و... آگاه می‌کنند.
از طرف دیگر مسوولان شهر لس‌آنجلس برای جلوگیری از تبخیر شدن آب مخزن سیلمار در کالیفرنیا، ۹۶میلیون توپ سیاه پلاستیکی را روی این مخزن رها کردند. توپ‌های تیره‌رنگ به شکلی طراحی شده‌اند که نه تنها آب را از هر‌گونه آلودگی حفظ می‌کنند بلکه مانع از تبخیر آب نیز می‌شوند. توپ‌ها به سادگی روی سطح آب شناور شده و از تابش پرتوهای خورشید جلوگیری می‌کنند.
راه‌های اروپا برای کنترل کم‌آبی سوئد یکی دیگر از کشورهایی است که به راه حل‌های فناورانه علیه بحران و کمبود آب پرداخته است. به عنوان مثال چندی پیش، مهندس ایرانی مقیم سوئد با اختراع یک دوش متفاوت و شگفت انگیز که به صرفه‌جویی و استفاده بهینه از آب می‌پرداخت، توانست در صدر اخبار تکنولوژی دنیا قرار بگیرد. آقای مهرداد محجوبی، موفق به اختراع دوش متفاوتی شده که به عناوینی مانند «دوش فضایی» یا «دوش آینده» شناخته می‌شود. این دوش از قابلیت تصفیه بیش از ۹۰درصد آب مصرف شده و دوباره برگرداندن آب مصرفی به سردوش برخوردار است.
کشور روسیه نیز یک چهارم ذخایر آب شیرین جهان را در اختیار دارد اما آلودگی به جا مانده در دوران اوج صنعتی‌سازی شوروی سابق، برخی از منابع آبی این کشور را غیرقابل مصرف کرده است. سازمان‌های نظارتی روسیه می گویند که ۳۵ تا ۶۰ درصد منابع آب آشامیدنی روسیه فاقد استانداردهای بهداشتی هستند. بحران آن در روسیه جدی است.
این کشور هم به دنبال راهکارهایی برای جلوگیری از وقوع این معضل است.
سنگاپور یکی دیگر از کشورهایی است که علیه بحران و کمبود آب راهکارهایی را ارائه کرده است؛ تصفیه مجدد آب یکی از این راه حل‌هاست. همچنین شیرین کردن آب نیز به معنای سالم‌سازی آب دریا با استفاده از فناوری‌های متفاوت در این کشور کاربرد زیادی دارد.
راهکار چیست؟
نخستین و بهترین راه برای حل این مشکل جهانی را می‌توان مصرف بهینه آب دانست. مصرف بهینه آب در کنار توسعه زیرساخت‌های صنعت آب در دنیا بهترین راه برای کنترل بحران آب در دنیاست. سازمان همکاری‌های اقتصادی و توسعه در گزارش اخیر خود عنوان کرد: سطح بالای مصرف آب می‌تواند مشکلات زیست‌محیطی و اقتصادی زیادی ایجاد کند.
از نظر زیست‌محیطی مصرف بالای آب باعث می‌شود تا سطح آب موجود در رودخانه‌ها و دریاچه‌ها و آب‌های زیرزمینی کاهش یابد و استفاده از آب‌های آلوده برای آبیاری محصولات کشاورزی و حتی مصرف خانگی در مناطق دورافتاده بیشتر شود که سلامت جامعه را به خطر می‌اندازد.
